چه تجهیزاتی را افراد دیابتی همیشه باید به همراه داشته باشند؟

کیت مراقبت روزانه و تجهیزات و وسایل ضروری بیماران دیابتی

شما بسته به نوع دیابت (نوع ۱ یا ۲)، به موارد زیر نیاز دارید:

• دستگاه گلوکومتر
• نوار تست قند خون
• لنست برای گرفتن خون
• نوار تست کتون ادرار (در دیابت نوع ۱)
• قرص گلوکز
• دستبند هشدار پزشکی (برچسب شناسایی دیابت)

برخی تجهیزات تکمیلی نیز ممکن است مفید باشند؛ مانند کیف مخصوص، محلول کنترل کیفیت یا نرم‌افزارهای ذخیره‌سازی اطلاعات.

1- دستگاه اندازه‌گیری قند خون (گلوکومتر)

یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که هر فرد دیابتی باید در خانه داشته باشد، گلوکومتر (glucometer) است که به نام گلوکوز متر نیز شناخته می‌شود. این دستگاه کوچک و دستی به شما کمک می‌کند تا در هر زمان بتوانید سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کرده و متناسب با آن، رژیم غذایی یا داروهای خود را تنظیم کنید.

کافیست با استفاده از سوزن مخصوص (لنست)، یک قطره خون از نوک انگشت خود بگیرید و آن را روی نوار تست قرار دهید. نتیجه در عرض چند ثانیه روی صفحه نمایش دیجیتال دستگاه نمایش داده می‌شود. گلوکومترها قابل‌حمل هستند و می‌توانید آن‌ها را هنگام سفر یا بیرون رفتن نیز همراه داشته باشید.

2- نوار تست قند خون

اگر مرتب قند خون خود را اندازه‌گیری می‌کنید، باید همیشه نوار تست به مقدار کافی در دسترس داشته باشید. این نوارها همراه با دستگاه گلوکومتر برای اندازه‌گیری دقیق قند خون استفاده می‌شوند.

بهتر است همیشه یک بسته اضافی نوار تست در خانه داشته باشید. همچنین از داروخانه‌ای که این نوارها را تهیه می‌کنید مطمئن شوید که همیشه موجود دارند تا در صورت نیاز فوری، بتوانید مجدد تهیه کنید.

3- سوزن مخصوص (لنست)

برای گرفتن قطره خون، نیاز به سوزن‌های ریزی به نام لنست دارید. این سوزن‌ها به پوست نوک انگشت فشار وارد کرده و قطره‌ای خون را برای تست آماده می‌کنند.

اگر روزانه چند بار نیاز به تست قند خون دارید، حتماً لنست به تعداد کافی در منزل داشته باشید. همچنین بهتر است از نوع لنست‌های کم‌درد و با کیفیت استفاده کنید تا آسیب کمتری به پوست وارد شود.

4- انسولین

برای افرادی که نیاز به تزریق انسولین دارند، نگهداری صحیح این دارو در خانه کاملاً ضروری است. نوع انسولین مورد نیاز هر بیمار متفاوت است و باید حتماً با تجویز پزشک مشخص شود.

در کنار انسولین، ابزارهای تزریق مثل سرنگ، قلم انسولین یا پمپ انسولین نیز باید در دسترس باشد. همچنین باید شرایط نگهداری انسولین (مانند دمای مناسب یخچال) را رعایت کنید تا تأثیر آن کاهش نیابد.

5- قرص یا ژل گلوکز

گاهی ممکن است سطح قند خون بیش از حد پایین بیاید (هیپوگلایسمی) که می‌تواند خطرناک باشد. در چنین شرایطی، قرص‌های گلوکز یا ژل گلوکز سریع‌ترین راه برای بالا بردن قند خون هستند؛ به ویژه در شرایطی که به غذا دسترسی ندارید.

داشتن این قرص‌ها در کیف یا منزل می‌تواند در مواقع اضطراری بسیار کمک‌کننده باشد و از بروز بی‌حالی یا افت فشار شدید جلوگیری کند.

لیست تجهیزات مورد نیاز برای افراد دیابتی که باید با خودشان حمل کنند

کیت روزانه دیابت شامل تمام وسایلی است که برای مدیریت روزانه این بیماری نیاز دارید. این کیت باید همیشه همراه شما باشد، مخصوصاً زمانی که از خانه خارج می‌شوید.

اما چرا تست قند خون برای افراد دیابتی به صورت مداوم آنقدر مهم است؟

متن انگلیسی:

Checking blood glucose frequently allows you to avoid the dangerous consequences of extremely high spikes or dangerously low drops in blood sugar. Managing these spikes and drops quickly — when treatment is most effective — can save your life.

ترجمه متن:

بررسی مکرر قند خون به شما امکان می‌دهد از عواقب خطرناک افزایش شدید یا افت خطرناک قند خون جلوگیری کنید. مدیریت سریع این افزایش‌ها و افت‌ها – زمانی که درمان مؤثرتر است – می‌تواند زندگی شما را نجات دهد.

اقلام ضروری کیت دیابت به شرح زیر است:

• دستگاه اندازه‌گیری قند خون (گلوکومتر): مهم‌ترین وسیله برای کنترل سطح قند خون در طول روز.
• انسولین (کوتاه‌اثر و بلند‌اثر): طبق توصیه انجمن دیابت آمریکا، همیشه مقدار کافی برای حداقل سه روز همراه داشته باشید.
• کیف خنک‌کننده (اختیاری اما مفید): برای خنک نگه داشتن انسولین، استفاده از چهار عدد یخ خشک قابل استفاده مجدد توصیه می‌شود. توجه: انسولین یخ‌زده قابل استفاده نیست.
• سرنگ یا سوزن قلم انسولین: بسته به روشی که برای تزریق استفاده می‌کنید، از یکی از این‌ها استفاده خواهید کرد. اگر از پمپ انسولین استفاده می‌کنید، حتماً سرنگ یا قلم اورژانسی و انسولین اضافی همراه داشته باشید. همچنین سرنگ اضافی برای تزریق‌های کوچک گلوکاگون نیز مفید است.
• کرم بی‌حسی موضعی: برای کاهش درد قبل از نصب پمپ یا سنسور قند خون (CGM) استفاده می‌شود.
• پد الکلی: برای ضدعفونی پوست قبل از تست قند یا تزریق انسولین.
• چسب پزشکی یا بانداژ: برای بستن زخم‌های جزئی یا ثابت نگه‌داشتن تجهیزات مانند پمپ یا سنسور.
• لنست: برای گرفتن قطره خون از نوک انگشت جهت تست قند خون.
• ظرف مخصوص وسایل مصرف‌شده: برای دور انداختن سرنگ، سوزن و لنست استفاده‌شده. حتی می‌توان از بطری آب معدنی خالی هم استفاده کرد.
• نوار تست قند خون: برای دریافت قطره خون و بررسی سطح قند با گلوکومتر.
• وسایل تست کتون ادرار یا خون: برای تشخیص وجود کتون در ادرار (نشانه‌ای از استفاده بدن از چربی به جای گلوکز به دلیل کمبود انسولین). می‌توانید از نوار تست یا دستگاه‌های تست کتون استفاده کنید.
• کربوهیدرات سریع‌الاثر: برای درمان افت قند خون آبمیوه، شکلات، نوشابه معمولی، قرص یا ژل گلوکز همراه داشته باشید.
• کیت اورژانسی گلوکاگون: گلوکاگون هورمونی است که در مواقع افت شدید قند خون و عدم توانایی مصرف خوراکی قند استفاده می‌شود. این دارو به شکل اسپری بینی، قلم خودکار، سرنگ از قبل پر شده یا پودر مخلوط‌شدنی وجود دارد.
• دستبند یا کارت شناسایی پزشکی: دارای اطلاعاتی مانند: «دیابت نوع ۱ دارم». برای اطلاع‌رسانی سریع به امدادگران ضروری است.
• اطلاعات پزشکی شخصی: لیستی کامل از داروهای مصرفی، دوز و زمان مصرف، حساسیت‌های دارویی، نام پزشک معالج و شماره تماس اضطراری.

نکات مهم

دستگاه‌هایی مانند گلوکومتر برای اکثر افراد مبتلا به دیابت ضروری تلقی می‌شوند، زیرا اندازه‌گیری دقیق و منظم قند خون برای تنظیم درمان، جلوگیری از افت یا افزایش شدید قند خون و کاهش خطر عوارض حیاتی است.

اما دستگاه‌هایی مانند دستگاه‌های پایش مداوم قند خون (CGM) ممکن است غیرضروری در نظر گرفته شوند، هرچند می‌توانند مزایای قابل‌توجهی داشته باشند. این دستگاه‌ها با ارائه داده‌های لحظه‌ای و الگوهای قند خون، به شما و پزشک‌تان کمک می‌کنند تا تصمیمات بهتری درباره دوز انسولین، رژیم غذایی و ورزش بگیرید. با این حال، استفاده از CGM ممکن است برای همه ضروری نباشد.

از کجا تجهیزات دیابت بخریم؟

تجهیزات دیابت را می‌توانید از داروخانه‌های معتبر، فروشگاه‌های لوازم پزشکی یا داروخانه‌های آنلاین خریداری کنید. قیمت‌ها بسته به برند و ویژگی‌ها متفاوت است.

نکته مهم: نوار تست قیمت نسبتا بالایی دارد، اما برای کنترل دیابت ضروری است. اگر قصد دارید دفعات تست را کاهش دهید، حتماً با پزشک متخصص غدد مشورت کنید.

نکاتی برای خرید هوشمندانه تجهیزات دیابت

• قیمت‌ها را مقایسه کنید و از مراکز معتبر خرید کنید.
• تاریخ انقضای داروها را بررسی کنید.
• در صورت باز شدن بسته نوار تست، آن را تعویض کنید.
• گلوکومتر معیوب را بازگردانید.

آیا بیمه هزینه داروها و تجهیزات دیابت را پوشش می‌دهد؟

در ایران، بسیاری از بیمه‌های پایه و تکمیلی بخشی از هزینه داروها و تجهیزات دیابت مانند انسولین، نوار تست، قلم انسولین و غیره را پرداخت می‌کنند. به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد:

• بیمه سلامت هزینه دستگاه، نوار و سوزن گلوکومتر (تست قند خون) بیماران دیابتی را تا سقف معین پرداخت می‌کند.

بنابراین اگر تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی یا سلامت هستید، می‌توانید از نسخه‌های پزشک معالج برای دریافت خدمات استفاده کنید.

داروها و تجهیزات دیابت را چگونه نگهداری کنیم؟

برخی از داروهای دیابت مانند انسولین باید در یخچال نگهداری شوند، ولی توصیه می‌شود انسولین مورد استفاده را در دمای اتاق نگه‌داری کنید تا تزریق آن دردناک نباشد. انسولین در دمای اتاق حدود ۳۰ روز ماندگاری دارد.

بهتر است لوازم دیابتی خود را در یک کشوی مشخص در آشپزخانه یا اتاق نگه‌داری کنید. انسولین اضافه را در یخچال بگذارید و پیش از استفاده اجازه دهید به دمای محیط برسد. هرگز انسولین را فریز نکنید یا در مکان گرم نگه ندارید. همچنین نوارهای تست را خشک نگه دارید و در معرض رطوبت، گرما یا سرما قرار ندهید.

چگونه مصرف داروها و تجهیزات را فراموش نکنیم؟

انجمن دیابت آمریکا پیشنهاد می‌دهد که:

• تست قند و مصرف دارو را با کارهای روتین صبحگاهی مثل مسواک یا دوش گرفتن هماهنگ کنید.
• همه تجهیزات را در یک محل خاص نگه دارید تا فراموش نشوند.
• یک زمان مشخص برای تست روزانه تعیین کنید.
• از زنگ هشدار تلفن همراه استفاده کنید.
• یک چک‌لیست تهیه کرده و کارهای روزانه را در آن تیک بزنید.

چه زمانی به دکتر یا اورژانس مراجعه کنید؟

اگر علائم زیر را تجربه کردید، فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید:

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

کنترل دیابت نیازمند نظم و توجه است؛ با استفاده از تجهیزات مناسب و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توانید کیفیت زندگی خود را بهبود دهید. همیشه با پزشک خود در ارتباط باشید و از منابع معتبر برای تهیه تجهیزات استفاده کنید. تیم دارو دات کام شما را در این مسیر همراهی می‌کند.